ΝΕΟΝΑΖΙΣΜΟΣ - ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ

ΝΕΟΝΑΖΙΣΜΟΣ - ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

ΚΕΙΜΕΝΟ

Ο νεοναζισμός, ο φασισμός, ο ρατσισμός και κάθε αντικοινωνικό και αντιανθρώπινο φαινόμενο συμπεριφοράς δεν προέρχεται από ιδεολογία, δεν περιέχει ιδεολογία, δεν συνθέτει ιδεολογία. Είναι η μεγεθυμένη έκφραση-εκδήλωση του κτήνους που περιέχουμε μέσα μας χωρίς εμπόδιο στην ανάπτυξή του, όταν κοινωνικές ή πολιτικές συγκυρίες συντελούν, βοηθούν, ενισχύουν τη βάρβαρη και αντιανθρώπινη παρουσία του. Η μόνη αντιβίωση για την καταπολέμηση του κτήνους που περιέχουμε είναι η Παιδεία. Η αληθινή παιδεία και όχι η ανεύθυνη εκπαίδευση και η πληροφορία χωρίς κρίση και χωρίς ανήσυχη αμφισβητούμενη συμπερασματολογία. Αυτή η παιδεία που δεν εφησυχάζει ούτε δημιουργεί αυταρέσκεια στον σπουδάζοντα, αλλά πολλαπλασιάζει τα ερωτήματα και την ανασφάλεια. Όμως μια τέτοια παιδεία δεν ευνοείται από τις πολιτικές παρατάξεις και από όλες τις κυβερνήσεις, διότι κατασκευάζει ελεύθερους και ανυπότακτους πολίτες μη χρήσιμους για το ευτελές παιχνίδι των κομμάτων και της πολιτικής. Κι αποτελεί πολιτική «παράδοση» η πεποίθηση πως τα κτήνη, με κατάλληλη τακτική και αντιμετώπιση, καθοδηγούνται, τιθασεύονται. […] Δεν θέλω να επεκταθώ. Φοβάμαι πως δεν έχω τα εφόδια για μια θεωρητική ανάπτυξη, ούτε την κατάλληλη γλώσσα για τις απαιτήσεις του όλου θέματος. Όμως το θέμα με καίει. 
Και πριν πολλά χρόνια επιχείρησα να το αποσαφηνίσω μέσα μου. Σήμερα ξέρω πως διέβλεπα με την ευαισθησία μου τις εξελίξεις και την επανεμφάνιση του τέρατος. Και δεν εννοούσα να συνηθίσω την ολοένα αυξανόμενη παρουσία του. Πάντα εννοώ να τρομάζω. 
Ο νεοναζισμός δεν είναι οι άλλοι. Οι μισητοί δολοφόνοι, που βρίσκουν όμως κατανόηση από τις διωκτικές αρχές λόγω μιας περίεργης αλλά όχι και ανεξήγητης συγγενικής ομοιότητος. Που τους έχουν συνηθίσει οι αρχές και οι κυβερνήσεις σαν μια πολιτική προέκτασή τους ή σαν μια επιτρεπτή αντίθεση, δίχως ιδιαίτερη σημασία που να προκαλεί ανησυχία. […] Ο εθνικισμός είναι κι αυτός νεοναζισμός. Τα κουρεμένα κεφάλια των στρατιωτών, έστω και παρά τη θέλησή τους, ευνοούν την έξοδο της σκέψης και της κρίσης, ώστε να υποτάσσονται και να γίνονται κατάλληλοι για την αποδοχή διαταγών και κατευθύνσεων προς κάποιο θάνατο. […] 
Ο φασισμός στις μέρες μας φανερώνεται με δυο μορφές. Ή προκλητικός, με το πρόσχημα αντιδράσεως σε πολιτικά ή κοινωνικά γεγονότα που δεν ευνοούν την περίπτωσή τους ή παθητικός μες στον οποίο κυριαρχεί ο φόβος για ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Ανοχή και παθητικότητα λοιπόν. Κι έτσι εδραιώνεται η πρόκληση. Με την ανοχή των πολλών. 
Προτιμότερο αργός και σιωπηλός θάνατος από την αντίδραση του ζωντανού και ευαίσθητου οργανισμού που περιέχουμε. Το φάντασμα του κτήνους παρουσιάζεται ιδιαιτέρως έντονα στους νέους. Εκεί επιδρά και το μάρκετινγκ. Η επιρροή από τα Μ.Μ.Ε. ενός τρόπου ζωής που ευνοεί το εμπόριο. […] Και μη βρίσκοντας αντίσταση από μια στέρεη παιδεία όλα αυτά δημιουργούν ένα κατάλληλο έδαφος για να ανθίσει ο εγωκεντρισμός η εγωπάθεια, η κενότητα και φυσικά κάθε κτηνώδες ένστιχτο στο εσωτερικό τους.

(διασκευασμένο κείμενο του Μάνου Χατζιδάκι, Ελευθεροτυπία Φεβρουάριος 1993) 
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 

Α. Να συντάξετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου σε μια παράγραφο 80-100 λέξεων περίπου.

Μονάδες 25

Β1. Ποιοι τρόποι πειθούς εφαρμόζονται στην πρώτη (Ο νεοναζισμός, ο φασισμός … βάρβαρη και αντιανθρώπινη παρουσία του) και τη δεύτερη (Η μόνη αντιβίωση για την καταπολέμηση του κτήνους … αντιμετώπιση, καθοδηγούνται, τιθασεύονται) παράγραφο του κειμένου. Να τεκμηριώσετε την

απάντησή σας.

Μονάδες 6 Β2. Να παρουσιάσετε τεκμηριωμένα τη δομή (μονάδες 2) και τον τρόπο ανάπτυξης (μονάδες 3) της τελευταίας παραγράφου του κειμένου (Το φάντασμα του κτήνους παρουσιάζεται ιδιαιτέρως … κτηνώδες ένστιχτο στο εσωτερικό τους). 

Μονάδες 5

Β3. Ποιες εικόνες δημιουργεί στην τετάρτη παράγραφο (Ο νεοναζισμός δεν είναι οι άλλοι. Οι μισητοί … διαταγών και κατευθύνσεων προς κάποιο θάνατο) του κειμένου και ποια συναισθήματα προκαλεί μ’ αυτές ο συντάκτης του κειμένου;

Μονάδες 6 Β4. «Η μόνη αντιβίωση για την καταπολέμηση του κτήνους που περιέχουμε είναι η Παιδεία. Η αληθινή παιδεία και όχι η ανεύθυνη εκπαίδευση και η πληροφορία χωρίς κρίση και χωρίς ανήσυχη αμφισβητούμενη συμπερασματολογία»: Να αναπτύξετε το περιεχόμενο του αποσπάσματος σε 80-100 λέξεις περίπου.

Μονάδες 8 Β5. Να γράψετε από ένα συνώνυμο για κάθε λέξη του κειμένου: συνθέτει, ενισχύουν, εφησυχάζει, ανυπότακτους, τιθασεύονται, αποσαφηνίσω, ανεξήγητης, αποδοχή, κυριαρχεί, εδραιώνεται. 

Μονάδες 10

Γ. Όταν ο Μάνος Χατζιδάκις έγραφε το άρθρο του το 1993, ίσως δεν μπορούσε να φανταστεί το μέγεθος που επρόκειτο να λάβει στην εποχή μας το φαινόμενο του φασισμού. Ποιοι παράγοντες θεωρείτε ότι εξέθρεψαν αυτό το αρνητικό φαινόμενο και ποια μέτρα πιστεύετε ότι θα μπορούσαν να ληφθούν για την αντιμετώπισή του;

Μονάδες 40